Wat is ayurveda?
Ayurvedische yoga vinyasa’s zijn yogaseries die volgens de ayurveda worden uitgevoerd. Ayurveda is één van de oudste gezondheidssystemen ter wereld. Hij is duizenden jaren geleden in India ontstaan. Het woord “ayurveda” bestaat uit de woorden ayus en veda. Ayus betekent leven en Veda betekent kennis. Ayurveda is dus de kennis van het leven. Ayurveda kent een holistische benadering en benadrukt de samenhang tussen lichaam, geest en ziel.
Ayurvedische artsen schrijven vaak yogahoudingen voor om de balans van lichaam en geest te herstellen. Daarbij is het belangrijk dat de manier van oefenen aansluit bij het type mens. In de ayurveda worden mensen beschreven aan de hand van de dosha’s.
Dosha’s
Volgens de ayurveda zijn er drie soorten biologische krachten of principes, de dosha’s. Het principe van beweging heet vata (wind). Het principe van transformatie heet pitta (gal) en het principe van cohesie wordt kapha (slijm) genoemd. Deze principes zijn werkzaam in iedere cel, ieder orgaan, in het hele lichaam en in de psyche.
Mensen met een vata constitutie zijn meestal rank van lichaamsbouw. Het zijn creatieve en soms rusteloze mensen. Ze zijn snel van geest en hebben iets snel door maar hun geheugen is kort. Op emotioneel vlak kunnen ze snel angstig worden of gaan piekeren.
Pitta mensen hebben een gemiddelde lichaamsbouw en zijn meer gespierd dan de vata constituties. Zij zijn scherp van verstand en ambitieus en zijn daarbij soms geneigd tot perfectionisme. Hun intensiteit is ook een emotionele valkuil want pitta’s kunnen snel boos worden.
Kapha mensen hebben een goed ontwikkeld lichaam met een neiging tot overgewicht. Hun denken is langzamer dan dat van de andere constituties, maar ze hebben een sterk geheugen. Ze zijn rustig, stabiel en tolerant. Emotioneel kunnen ze neigen naar hebzucht of jaloezie.
Yoga series
Ayurveda en yoga zijn zusterwetenschappen. Ayurveda beoogt gezondheid van het individu. Yoga bevordert de spirituele groei en daarbij is gezondheid een belangrijke randvoorwaarde. Daarom is het nuttig om ayurveda en yoga samen te bestuderen, hetgeen in India vroeger gebeurde. Sommige yogahoudingen en series zijn heel geschikt om de dosha’s in evenwicht te brengen. Het doel is om met deze series te gaan ervaren hoe een dosha in balans aanvoelt. Het is daar bij belangrijk om met aandacht, de juiste intentie en de gepaste intensiteit te oefenen.
Adviezen voor de dosha’s
Vata-types komen tot rust door langzame, gelijkmatige bewegingen. Kapha’s worden juist door energieke bewegingen geactiveerd. En pitta’s zijn gebaat bij matige strekoefeningen. Met deze aanwijzigen in gedachten kunnen we de series houdingen (vinyasa’s) beoefenen.
De juiste uitvoeringswijze leidt tot een soort alchemie, een transformatie van lichaam en geest. Er ontstaat ontspanning en vitaliteit, een heldere geest, een gezonde spijsvertering en een warm hart. Dat zijn de tekenen dat alle drie dosha’s in balans zijn.
Dosha | 10 series uit Ayurvedic Yoga Therapy | uitvoeringswijze voor balans in de dosha |
Vata | palmboom, balancerende boom, staaf, vlinder | De natuurlijke beweeglijkheid van vata verstillen. Trage bewegingen op het ritme van de ademhaling gericht op een ruimtelijk gevoel en energie. Oefen met aandacht voor adem en beweging en zoek het evenwicht. |
Pitta | cobra, zonnevogel, zonnegroet | Pitta’s gerichtheid op perfectie en prestatie matigen naar een beoefening met een opwekkende intensiteit. Een tamelijk snelle beoefening gericht op het gevoel van warmte en rekking tijdens de eindhoudingen. De adem vrij laten stromen. Oefen met enthousiasme maar niet te intensief. Voel de warmte rondom het middenrif. |
Kapha | krijger, brug, schouderstand | De natuurlijke stabiliteit van kapha uitdagen met krachtige oefeningen. Accent leggen op het voelen van kracht tijdens lang aangehouden houdingen. Gebruik de adem om in en uit de houdingen te gaan maar leg er niet te veel accent op. Om uithoudingsvermogen te ontwikkelen verblijf je een aantal (3 – 9) ademhalingen in de houding. Oefen met devotie en houd de aandacht in de hartstreek. |
Bron: Stiles, M, Ayurvedic Yoga Therapy, Lotus Press 2007.