Yoga en fibromyalgie

Cursus aandachtige yoga en fibromyalgie

De cursus “aandachtige yoga en fibromyalgie” is in 2012 twee maal gehouden voor leden van de Reumapatiënten Vereniging Zutphen.

• Bewegen – zachte yoga-oefeningen aangepast aan mensen met fibromyalgie (ca 25 min). Ze kunnen ook op een stoel uitgevoerd worden.
• Ontspannen met yoga nidra–  ontspanning van lichaam, gevoelens en gedachten
• Presentaties over relevante onderwerpen zoals “10 tips voor een betere nachtrust” en “de helende adem bij pijn”.
• Omgang met fibromyalgie gebaseerd op “mindfulness”.

Ervaringen met met de cursus yoga en fibromyalgie

Na afloop werden 16 vragenlijsten ingevuld. De hoofdvraag was: “zijn je fibromyalgiesymptomen veranderd tijdens de cursus?”. Het antwoord hierop bestond uit een schaal van zeven punten van “heel veel verslechterd” (1) tot “heel veel verbeterd” (7). Er werd ook gevraagd naar wat er was veranderd door de cursus.

Het antwoord op de eerste vraag was gemiddeld 4,7 (± 1,4). Dat betekent dat – gemiddeld – de symptomen “iets verbeterd” waren. Meer dan de helft van de groep rapporteerde een verbetering (een score van 5 of meer). Een kwart van de groep was zelfs “veel of heel veel verbeterd”. Drie personen rapporteerden een verslechtering, waarvan één antwoordde dat zij meer bewust van haar lichaam was geworden en dus ook van de pijn, hetgeen zij “niet per definitie slechter” vond. Een greep uit de antwoorden:

• Een andere omgang met pijn:  “ik ben niet de pijn” maar “ik ben een vrouw die pijn heeft.”
• Ik ben rustiger t.o.v. FM. Door naar de pijn toe te ademen ontspan ik.
• Het gaat goed (genoeg) met mij, praktisch elke dag doe ik de ademruimte en veel oefeningen waar ik baat bij heb. Het programma heeft mij geholpen mijn weg met fibro klachten te hervinden.
• Meer acceptatie van pijn 

En dan nog de leukste opmerking: “als iemand mij 3 maanden geleden had gezegd dat ik zittend op een stoel in een zaal met ‘vreemden’ in slaap zou kunnen vallen, dat had ik ze voor gek verklaard.”

Ervaringen uit de VS

Onderzoekers van de universiteit in Portland (Oregon, VS) onderzochten 53 vrouwen met fibromyalgie. Vijfentwintig vrouwen volgden een programma van acht weken. Ze kwamen naar wekelijkse lessen met zachte yoga oefeningen, meditatie, ademhalingstechnieken en presentaties over omgang met hun ziekte. Ze oefenden ook zo’n 20 – 40 minuten per dag thuis. De andere achtentwintig vrouwen kwamen op een wachtlijst terecht voor hetzelfde programma. Na acht weken hadden de vrouwen in het yogaprogramma:

• minder pijn
• minder last van vermoeidheid
• een groter emotioneel welbevinden
• een betere nachtrust
• meer ontspanning.

Zij waren ook beter in staat om aan allerlei activiteiten deel te nemen ondanks de fibromyalgie. “Deze studie geeft veelbelovende aanwijzingen over het heilzame effect van een yoga programma bij fibromyalgie”, zegt de hoofdauteur van het artikel Dr. James W. Carson.

In een vervolgonderzoek blijkt dat de bovenstaande resultaten gereproduceerd konden worden (gemiddeld 32% vermindering in de FIQR test). Drie maanden na de cursus toonden de vrouwen uit de eerste groep nog steeds een verbetering (22 % in FIQR).

Het is opmerkelijk dat een andere recent onderzoek met Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) fibromyalgie niet kon verlichten. Ik vermoed dat de hatha yoga series in de MBSR aandachtstraining niet optimaal zijn voor mensen met fibromyalgie. Zij zijn meer gebaat met aangepaste, zachte oefeningen die herhaald worden op het ritme van de ademhaling ). MBSR wil de aandacht verhogen door oefeningen langer aan te houden maar dat is niet mijn eerste keus voor een aandoening als fibromyalgie.  

Referentie

Carson, J.W. et al, “A pilot randomized controlled trial of the Yoga of Awareness program in the management of fibromyalgia: , Pain 2010, 151 (2), 5630-9.